Κάποιες φορές ένα διαφορετικό μας
χαρακτηριστικό γίνεται αντικείμενο συζήτησης από τους άλλους και ίσως όχι
σπάνια γίνεται αντικείμενο για να μας υποτιμήσουν, να μας διακωμωδήσουν ή και
να μας γελοιοποιήσουν. Η ιδιομορφία μας ή η ιδιαιτερότητά μας, είτε αυτή είναι
έμφυτη είτε επίκτητη, είτε είναι στο σώμα μας είτε στη συμπεριφορά μας αποτελεί
αφορμή για να γίνουμε δακτυλοδεικτούμενοι, για να μας επικρίνουν, να μας
απορρίψουν, να μας περιθωριοποιήσουν, να μας μετατρέψουν στον αποδιοπομπαίο
τράγο όπου θα ρίξουν το ανάθεμα. Οι ομάδες πάντα κατασκευάζουν αποδιοπομπαίους
τράγους, άτομα δηλαδή που συνήθως είναι αδύναμα και όχι και τόσο ικανά να
αμυνθούν, να εκφράσουν το δίκιο τους. Η ανάγκη για την άνιση αυτή κοινωνική
μεταχείριση ψάχνει για επισημάνσεις των διαφορών ώστε να δημιουργήσει από το
τίποτα διαχωριστικές γραμμές του τύπου: «Εμείς και οι Άλλοι», διαστρεβλώνοντας
και παραποιώντας την πραγματικότητα, καταλήγοντας σε αυθαίρετες γενικεύσεις.
Έτσι, γεννιέται ο ρατσισμός και οι αξιολογικές
διακρίσεις στο δίπολο «ανώτερος- κατώτερος». Με αυτόν τον τρόπο, τα άτομα, αλλά
και ολόκληρες ομάδες ατόμων εγκλωβίζονται στην παγίδα ανελαστικών και
ξεπερασμένων αντιλήψεων ή κανόνων καλλιεργώντας το αναίτιο μίσος για τους
άλλους, για τους διαφορετικούς από εμάς, προσβάλλοντας την προσωπικότητα και
την αξιοπρέπεια, αυξάνοντας την επιθετικότητα, την εχθρότητα, την
εγκληματικότητα και τον κοινωνικό ανταγωνισμό.
Όλα τα παραπάνω θα ήταν αδύνατο να τα
αντιληφθούν τα παιδιά που θα διαβάσουν τον «Παγουλίνο». Όμως, πάντα τα παραμύθια
γίνονται αφορμή για να συζητηθούν πολλά περισσότερα πράγματα και σκέψεις από
όσα είναι γραμμένα στις σελίδες ενός βιβλίου. Το εν λόγω βιβλίο αντιμετωπίζει
με μια ιδιαίτερη ευαισθησία το ζήτημα της διαφορετικότητας και περνά μηνύματα
σχετικά με το πώς το πλάσμα που είναι διαφορετικό αντιμετωπίζεται από τους
άλλους, πώς η στάση των άλλων επηρεάζει τη συμπεριφορά και τις αποφάσεις του,
πως εκτιμάμε κάποιον όταν τον χάσουμε, πως η αγάπη, το ενδιαφέρον, η τόλμη για
αλλαγή, ο σεβασμός και η αναγνώριση μπορούν να γίνουν γροθιά απέναντι στην
περιθωριοποίηση και τον ρατσισμό.
Ανεξαρτήτως ικανοτήτων και ιδιαιτεροτήτων,
όλοι είμαστε ίσοι και χρήσιμοι στον ανάλογο τομέα. Βιβλία, όπως ο «Παγουλίνος»
γράφτηκαν για να διατρανώσουν το μήνυμα, ότι διαφορετικός δε σημαίνει
μειονεκτικός ή ανίκανος κι επίσης ότι όλοι μας έχουμε ευθύνη να εγκαταλείψουμε
αναχρονιστικές απόψεις για τους διαφορετικούς και ως κοινωνία να αγκαλιάζουμε
και να μεριμνούμε για τα διαφορετικά μέλη της.
Πηγή:
Ο Παγουλίνος των Monica Miceli & Giulia Aldovini. Εκδόσεις: Αστέρης Δεληθανάσης.
